Çocukların ilk öğretmenleri aileler iken, çocuğun okula başlamasıyla öğretmenler de çocuğun daha sonraki beceri, tutum, duygu, düşünce ve öğrenmelerinde etkili olmaktadır. Öğretmenin çocuğun yaşantısına katılmasıyla birlikte ailenin görevi bitmiş değildir. Ailenin çocukların eğitimindeki sorumlulukları devam etmektedir. Okula başlayan çocuğun eğitim sorumluluğu ne tamamen öğretmenin ne de tamamen ailenindir. Aileler ve öğretmenlerin, çocukların eğitimi için bir takım çalışması yürütmesi, çocukların gelişimlerini olumlu yönde etkilemektedir.
Okul – aile işbirliğinin sağlanması için yapılabilecek aile eğitim modellerinden biri de okul öncesi dönemde aile katılımı çalışmalarıdır. Aile Katılımı; Erken çocukluk programındaki çocukların gelişimini en üst düzeyde gerçekleştirebilmek için aileler ve aile üyelerinin yeteneklerinden faydalanma sürecidir.
Aileler için destek programları çocuğun okul öncesi eğitim programındaki eğitimle birlikte uygulandığında söz konusu kapsamlı eğitimin daha kalıcı etkileri olduğu görülebilir. Ailelerle birlikte ele alınan kapsamlı programların sadece anne – baba eğitimi ya da çocuğun ev ortamından soyutlanmasıyla yapılan eğitimden daha başarılı olduğu görülmektedir.
Aile Katılımının Önemi
Okul öncesi eğitim kurumlarında okul – aile işbirliği, öğretmenin aileyi ve çocuğu daha iyi tanımasına yardım ettiği gibi ailenin de okulu daha yakından tanımasını sağlamaktadır. Öğretmenin aileyi yakından tanıması, çocuğu daha kolaylıkla tanımasında önemli rol oynamaktadır. Ailedeki disiplin, bireyler arası iletişim, anne-babanın çocuğa karşı tutum ve davranışlarının bilinmesi, öğretmenin çocuğu değerlendirmesinde yardımcı olması açısından önemlidir.
Yapılan araştırmalar ve çalışmalar, özellikle de okul öncesi dönemde çocukların eğitimine ailenin aktif olarak katılmasının çocuğun çok yönlü gelişimini destekleyen bilgi ve becerileri edinmesine, evdeki öğrenme ortamının olumlu yönde değişmesine, bilişsel gelişimini desteklemeye ve okula hazırlanmasına, okul başarısının artmasına katkı sağladığını göstermektedir. Özellikle düşük gelirli, küçük yaşta anne – baba olmuş, evlat edinmiş vb. ailelerden gelen çocuklar aile katılımından büyük yararlar sağlamaktadırlar. Bu nedenle öğretmenler, çocukların kurum dışındaki yaşantılarını öğrenmek için kurumun dışına çıkmalı, anne – babalar da çocuklarının kurum içindeki yaşamlarını öğrenmek için kurumun içine girmelidirler.
Aile Katılımında Öğretmenin Rolü
Aile katılımında öğretmenin rolü son derece önemlidir. Öğretmenler anne – babalarla doğrudan iletişime geçen kişiler olarak aile katılımının başlaması, sürekli hale gelmesi ve başarıya ulaşmasında en önemli etkendir. Bu nedenle öğretmenler aile katılımına yönelik olumlu tutum ve davranışlar sergilemelidirler. Öğretmen, aile katılımının sağlanması ile ilgili bilgi ve beceriye sahip olmalıdır.
Aile katılımının amacına uygun olarak planlanması ve uygulanması büyük önem taşımaktadır. En başarılı aile katılımı çalışmaları iyi organize edilmiş ve değişik roller sunan programlardır. Planlama sürecinde öğretmenler anne – babalardan nasıl yararlanacaklarını belirlemek zorundadırlar. Ayrıca eğitim programını destekleyecek tüm konular aile katılımı gerektirdiğinden hangi konunun aile katılımına uygun olduğunun belirlenmesi gerekmektedir.
Esra Turan
