Dikkat dağınıklığı, psikolojik ve metabolik hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabildiği gibi uykusuzluk, yorgunluk, stres, kaygı, ergenlik dönemindeki hızlı gelişim ve değişim gibi durumlarda da ortaya çıkabilen bir sorundur.
Dikkat dağınıklığı olan bireylerin en belirgin özelliği unutkanlıktır. İyi öğrendiklerini düşündüğünüz bir bilgiyi çabuk unutabilirler. Okudukları bir parçaya bir türlü odaklanamama, karşısındakini dinliyormuş gibi yapma, onlarca kez gittiği yeri şaşırma gibi davranışlar gösterebilirler. Zaman yönetimleri iyi değildir, organize olamazlar.
Özellikle okul çağındaki çocuklar ve gençler kendilerine uygun bir çalışma düzeni ve sistemi geliştirmekte zorlanırlar, çoğunlukla ders çalışmayı sevmezler. Yaşanan bu öğrenme zorluklarına sınavlarda dikkatsizce yapılan hatalar da eklenir. Sabırsızlıkları ve çabuk sıkılmaları, sorulan soruları yanlış okuma ve dolayısıyla da yanlış anlamalarına neden olur. Çok iyi bildikleri bir soruyu dahi basit hatalarla yanlış cevaplayabilirler. Bazıları sınavları yetiştirememe sorunu yaşarlar. Sonunda bilgileri ve bildiklerinden daha azı oranında not alırlar, özgüvenleri zedelenir ve sınavlardan korkmaya, çekinmeye başlarlar. Evde veya çalışma hayatında günlük yapmaları gereken işler konusunda sorumluluk almak istemezler. Genellikle dağınıktırlar ve kurallardan hoşlanmazlar.
Dikkat dağınıklığı çoğu zaman dikkat eksikliği ile karıştırılır. Dikkat eksikliği ve dağınıklığı birbirine çok yakın sorunlar olsa da tam olarak aynı durumları ifade etmezler. Dolayısıyla tedavi süreçleri de farklılık gösterebilmektedir.
Her iki sorun için de ilaçlı-ilaçsız tedavi süreçleri vardır. Dikkat dağınıklığı tedavisi için ilaç kullanım oranı, dikkat eksikliği için ilaç kullanım oranından çok daha düşüktür.
Teşhis için psikiyatr, nörolog ya da bir psikolog tarafından muayene edilmesi, gerekli tetkiklerin, testlerin yapılması ve kişinin sosyal hayattaki uyumunu, çevresiyle olan ilişkilerini, okul ve iş hayatındaki başarılarını olumsuz etkileyeceği için çocukluk çağında teşhis edilip önlemler alınması gerekir.
Unutmayalım ki dikkat dağınıklığı çözümsüz değildir; erken teşhis ve tedavi ile çözülebilen bir sorundur.
Necla HEYBECİ YILMAZ / Uzman Psikolojik Danışman
